Het is nu drie maanden geleden dat Nederland in een “lockdown” ging vanwege het COVID-19 virus. Ik herinner me die zondagmiddag nog goed, de televisie aan in afwachting wat de minister-president zou aankondigen. De dagen ervoor was langzaam de maatschappelijke druk steeds verder opgevoerd om tot actie over te gaan. Met name de scholen en de kinderopvang waren een groot punt van zorg. Persoonlijk vond ik het verontrustend dat in andere landen de scholen en de kinderopvang wel op slot in Nederland niet.
Die bewuste zondag ging echter het roer volledig om. Naast de scholen en de kinderopvang, ging een groot deel van het Nederlands bedrijfsleven op slot om het COVID-19 virus een halt toe te roepen. Het was een ongekend drastische stap en op dat moment was er veel draagvlak was voor de keuzes en beslissingen van het kabinet. Niet alleen hier in Nederland maar om ons heen werden soortgelijke keuzes gemaakt en met de angst voor volle ziekenhuizen en velen doden werden de politieke keuzes breed gedragen.
Met de kennis van nu lijken het verstandige beslissingen te zijn geweest. Na het succesvol afvlakken van de curve en de gefaseerde opening van de maatschappij is er weer enig optimisme. Tegelijkertijd gaat het openen gepaard met ongeduld en onbegrip over de gemaakte keuzes bij het heropenen. Nederland is Corona-moe en verlangt terug naar het pre-virus tijdperk.
De maatregelen die zijn genomen omtrent de “lockdown” lijken hun werk te hebben gedaan om het virus te beperken dan wel te controleren. Het zijn de landen die het COVID-19 virus aanvankelijk niet serieus hebben genomen of hebben geaarzeld met de implementatie van een “lockdown”, die nu grote moeite hebben om de maatschappij weer veilig te openen.
Zweden was het voorbeeld voor de rest van de wereld met zijn bevolking die van nature al afstandelijker waren en zeer zelf gedisciplineerd. Het was de perfecte mix tussen “social distancing” en verstandig economisch beleid. Het kan verkeren, een klassiek geval van “Hero” naar “Zero”. Het aantal doden in Zweden ten opzichte van Noorwegen en Denemarken ligt veel hoger en daarmee is het vertrouwen in het beleid van de regering bij de bevolking verdwenen.
De situatie in de Verenigde Staten is ook zorgelijk. De trend in nieuwe COVID-19 besmettingen is naar Europese maatstaven nog niet sterk genoeg gedaald.
In de Verenigde Staten is de testcapaciteit ook toegenomen. Hierdoor zal pro-rata het aantal COVID-19 diagnoses van met name van asymptotische gevallen stijgen, wat een verklaring zou kunnen zijn van het plateau aan nieuwe patiënten. Dit zou dan echter ook waarneembaar moeten zijn voor andere landen met toegenomen testcapaciteit, zoals Duitsland. Deze testresultaten laten echter een heel ander en veel positiever beeld zien.
De Verenigde Staten worden nu geconfronteerd met een duivels dilemma. Herstarten van het dagelijks leven om ergere economische schade (en politieke schade) te voorkomen of toch opnieuw in “lockdown” om het aantal besmettingen weer te verminderen om vervolgens weer gecontroleerd te openen.
Waar er in Nederland genoeg draagvlak was voor de “lockdown” is dat in Amerika beduidend minder het geval. De bevolking, versplintert door politieke opvattingen, was niet altijd overtuigd van het nut van de maatregelen. De gedenkwaardige persconferenties van de Trump hebben daar ook een belangrijke rol in gespeeld. Daarnaast had een deel van de bevolking het idee dat COVID-19 voornamelijk een probleem was in New York City. Met de nieuwe besmettingen in de recente weken lijkt dit een voorbarige conclusie te zijn geweest.
Daarnaast is de situatie in de Verenigde Staten verder op scherp komen te staan na de dood van George Floyd in Minneapolis. Omstanders hadden de situatie gefilmd en het laat een onuitwisbaar beeld achter op je netvlies. Het is niet van vandaag dat er angst is binnen de Afro-Amerikaanse gemeenschap voor de willekeur en intimidatie van het veelal blanke politiekorps. Voor wat achtergrond en context een emotioneel optreden van komediant Dave Chapelle.
Voor de donkere gemeenschap en een groot deel van de samenleving in Amerika is de maat vol. De “Black Lives Mater” beweging is daar nu een afspiegeling van. Prominente Afro-Amerikanen zoals sporters, acteurs en muzikanten hebben opgeroepen tot protest, maatschappelijke betrokkenheid en tot grote opkomst bij de komende presidentsverkiezingen in november.
Helaas hebben de protesten in Amerika ook geleid tot plunderingen en vandalisme, waar de protesten gebruikt zijn als dekmantel. Als antwoord op het uit de hand lopen van de protesten, is door Trump gekozen voor een keihard ingrijpen om de maatschappelijke rust weer te herstellen. Dit heeft de spanningen alleen maar verder vergroot. Daarnaast zijn al deze protesten en opstootjes ook bepaald niet bevorderlijk geweest voor het handhaven van “social distancing“.
Met de toegenomen werkloosheid, economische ongelijkheid, de maatschappelijke onrust rond “BLM” en ongunstige peilingen, staan Trump & Co onder grote druk om het momentum en de publieke opinie te keren. Hopelijk houdt men het hoofd koel, maar een kat in het nauw maakt rare sprongen. Het Witte Huis kan besluiten om op geo-politiek vlak de boel nog eens flink op te schudden.